नेकपा समीकरणः तानातानमा सांसदहरू

युग संवाददाता     747 पटक पढिएको    

नेकपा समीकरणः तानातानमा सांसदहरू

 

काठमाडौं– प्रधानमन्त्री तथा नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी नेकपा का अध्यक्ष केपी ओलीको अपेक्षाविपरीत सर्वोच्च अदालतले प्रतिनिधिसभा पुनस्र्थापना गरिदिएपछि सत्ता समीकरणको खेल सुरु भएको छ । अदालतले संसद व्यँताएपछि धेरैले प्रधानमन्त्री ओलीले राजीनामा दिने अनुमान गरेका थिए ।

नेकपाकै उपाध्यक्ष एवं एकता अभियानका संयोजक वामदेव गौतम, दाहाल–नेपाल पक्षका नेता सुरेन्द्र पाण्डे र कांग्रेसकै केही नेताले त राजीनामा माग नै गरिरहेका छन् । तर, प्रधानमन्त्री ओली तत्काल राजीनामा नदिने बरु प्रतिनिधिसभामा विश्वासको मत प्राप्त गर्ने ‘मुड’मा पुगेका छन् । बुधबारको एक कार्यक्रममा शिक्षामन्त्री तथा ओलीपक्षका नेता कृष्णगोपाल श्रेष्ठले प्रधानमन्त्रीले राजीनामा नदिने बरु अबको प्रधानमन्त्री पनि ओली नै हुने ठोकुवा नै गरिदिए । यसबाट ओली राजीनामा दिने ‘मुड’मा नरहेको बरु ‘भिडन्त’ मानसिकतामा रहेको प्रष्ट हुन्छ ।

प्रधानमन्त्री ओलीविरुद्ध पुष्पकमल दाहाल र माधवकुमार नेपाल पक्षले ५ पुसमै प्रतिनिधिसभामा अविश्वासको प्रस्ताव दर्ता गराएका थिए । तर, उक्त प्रस्ताव प्रतिनिधिसभा विघटन भइसकेपछि मात्र संसद सचिवालयमा पुर्याइएको थियो । सर्वोच्चको संसद पुनस्र्थापनाको फैसलाले प्रधानमन्त्री ओलीलाई राजीनामा गर्न नैतिक दबाब सिर्जना भए पनि त्यो बाध्यकारी भने होइन । उनलाई संसदमा विश्वासको मत लिन पाउने अधिकार सुरक्षित छ । त्यसैले उनी संसदमा विश्वासको मत लिने तयारीमा लागेको प्रष्ट हुन्छ ।

संसदमा बहुमतमा रहेको नेकपा दुई कित्तामा विभाजित भएपछि दुवै पक्षलाई प्रतिपक्षी दलहरू नेपाली कांग्रेस, जनता समाजवादी पार्टीलगायतको साथ आवश्यक छ । तर, कानुनी रूपमा विभाजन भइनसकेको नेकपाकै संसदीय दलमा कसको पल्ला भारी हुन्छ भन्ने कुराले पनि सत्ता समीकरणमा प्रभाव पार्नेछ । अहिले ओली संसदीय दलका नेता छन् । तर, आन्तरिक विवादपछि दाहाल–नेपाल पक्षले उनलाई संसदीय दलको नेताबाट हटाएर पुष्पकमल दाहाललाई संसदीय दलको नेता चयन गरिसकेको छ । तर, त्यसलाई निर्वाचन आयोगले मान्यता दिइसकेको छैन ।

त्यसैले सत्तासमीकरण हाललाई नेकपाको सांसदहरूको अंकगणित मै भर पर्छ । नेकपाको संसदीय दलमा प्रतिनिधिसभाका १७३ र राष्ट्रियसभाका ५० गरी २२३ सांसद छन् । दलको नेता चयनमा दुवै सदनका सांसद सहभागी भए पनि प्रधानमन्त्रीविरुद्धको अविश्वास प्रस्तावमा प्रतिनिधिसभाका सदस्यको मात्र भूमिका हुन्छ । ५ पुसमा प्रतिनिधिसभा विघटन भएपछि दर्ता गरिएको अविश्वास प्रस्तावमा दाहाल, नेपालसहित ९० जना सांसदको हस्ताक्षर थियो ।त्यसमा तत्कालीन सरकारमा रहेका दुई मन्त्री घनश्याम भुसाल र योगेश भट्टराईको हस्ताक्षर थिएन । उनीहरू दुईजनालाई समेत जोड्दा दाहाल–नेपाल पक्षमा प्रतिनिधिसभाका १७३ मध्ये ९२ जना सांसद पुगेका थिए ।

तर, यसैबीचमा अविश्वास प्रस्तावमा हस्ताक्षर गरेकामध्ये प्रभु साह र गौरीशंकर चौधरी ओली पक्षका लागेर मन्त्री भइसकेका छन् । शेरबहादुर तामाङ, यज्ञ बोगटी र भैरवबहादुर सिंह ओली पक्षमा लागेका छन् । यो संख्या घटाउँदा दाहाल–नेपाल पक्षमा ८७ जना सांसद हुन्छन् । तर, सभामुखसहित जोड्दा ८८ पुग्छन् ।

वामदेव गौतमकी पत्नी तुलसा थापाले अविश्वास प्रस्तावमा हस्ताक्षर गरेकी छैनन् र उनी एकता अभियानमा छिन् । ओली पक्षको केन्द्रीय सदस्यसमेत रहेकी थापाको समर्थन कता हुन्छ भन्ने कुरा वामदेवको निर्णयमा भर पर्छ । यसबीचमा लालबाबु पण्डितले आङ्खनो हस्ताक्षर दुरुपयोग भएको भनेर तटस्थ बसे पनि सर्वोच्च अदालतको फैसलापछि सम्भवतः उनी दाहाल–नेपाल पक्षमै खुल्नेछन् । किनकि उनी विगतदेखि नै माधव नेपालनिकट नेता हुन् । पण्डितले एक÷दुई दिन अझै छलफलमा रहने बताएका छन् ।

सर्वोच्च अदालतको फैसलापछि अहिलेसम्म दुवै पक्षका सांसद यथावत् छन् । तर, यसबीचमा ओली पक्षका केही सांसद आफूहरुसँग सम्पर्कमा रहेको र उनीहरुले कित्ता परिवर्तन गर्ने दाहाल–नेपाल पक्षका नेताहरूले बताएका छन् । लालबाबु र तुलसी थापासमेत सो पक्षमा लागेमा यो संख्या ९० पुग्छ । हाल ओली पक्षमा प्रतिनिधिसभाका ८३ सांसदको हिसाब देखिन्छ ।

राष्ट्रियसभाका सदस्यसमेत जोड्दा संघीय संसदीय दलमा दाहाल–नेपाल पक्षका सांसदको संख्या ११२ छ । त्यस्तै ओली पक्षमा दुवै सदनका सांसदको संख्या १०८ छ । १७४ सिट प्रतिनिधिसभामा रहेका नेकपाको समानुपातिक सांसद सानु शिवाको निधनपछि हाल १७३ सिट भएको हो । राष्ट्रियसभामा वामदेव गौतमबाहेक ओली पक्षमा राष्ट्रियसभा अध्यक्षसहित २५ र दाहाल–नेपाल पक्षमा उपाध्यक्षसहित २४ सांसद छन् । वामदेव दाहाल–नेपाल पक्षमा लाग्दा बराबरी हुन्छ ।

प्रतिनिधिसभाका सभामुख र राष्ट्रियसभाका अध्यक्षले संसदीय दलको नेता चयनमा सहभागी हुन पाउँदैनन् । यदि नेकपा एकीकृत रूपमा रहनेगरी दलको नेता चयन प्रक्रिया अघि बढ्यो भने दुवै सदनका २२१ सदस्यले मतदान गर्न पाउँछन् । प्रतिनिधिसभा पुनःस्थापनासँगै कतिपय नेकपाका सांसदहरुले अब गुट परिवर्तन गर्ने क्रम सुरू हुनेछ । दुवै पक्षले आङ्खनोतिर सांसद तान्ने क्रम चल्नेछ ।



शुक्रबार १४, फागुन २०७७ ११:२८ मा प्रकाशित

प्रतिकृया दिनुहोस

Loading...


Yugnepal
Copyright © 2019 - 2024
Anubhabi Technologies Pvt. Ltd.